تعیین نیاز به کود نیتروژن در مراحل مختلف رشد برنج رقم خزر با استفاده از کلروفیل‌متر دستی

به منظور تشخیص وضعیت نیتروژن برگ برنج (L. Oryza sativa) رقم خزر و تعیین زمان مناسب مصرف کود نیتروژن به صورت سرک با استفاده از دستگاه کلروفیل‌متر دستی (SPAD) آزمایشی در سال 1382 در خاک‌های سبک و ساحلی استان گیلان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار اجرا گردید. کود نیتروژن از منبع اوره در مقادیر: 40 کیلوگرم (به‌صورت پایه)، 40+40 کیلوگرم (پایه + اواسط پنجه‌زنی)،40+20+20 کیلوگرم (پایه+اواسط پنجه‌زنی+تشکیل مریستم خوشه)، 60+60 کیلوگرم (پایه+اواسط پنجه‌زنی)، 60+30+30 کیلوگرم (پایه+اواسط پنجه‌زنی+تشکیل مریستم خوشه)، به همراه شاهد (بدون مصرف نیتروژن) در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. مقادیر کلروفیل‌متر و غلظت نیتروژن بالاترین برگ کاملاً توسعه یافته بوته برنج (براساس روش کجلدال) در 9 مرحله: 19، 29، 39، 49، 59، 69، 79، 89 و 99 روز پس از نشاءکاری اندازه‌گیری شد. بررسی روابط رگرسیونی برای کلیه مراحل رشد نشان داد که مقادیر کلروفیل‌متر تنها 5/22 درصد از تغییرات غلظت نیتروژن را برحسب واحد وزن خشک برگ توجیه می‌کند، اما زمانی که غلظت نیتروژن برحسب واحد سطح برگ بیان شد، حدود 82 درصد از تغییرات نیتروژن توسط مقادیر کلروفیل‌متر قابل توجیه گردید. در هر یک از مراحل رشد برنج، مقادیر کلروفیل‌متر با غلظت نیتروژن برحسب واحد سطح برگ همبستگی بالاتری را نسبت به غلظت نیتروژن برحسب وزن برگ نشان داد. بنابراین کلروفیل‌متری می‌تواند یک روش ساده، سریع و غیر تخریبی برای تخمین غلظت نیتروژن برحسب واحد سطح برگ باشد و پیش‌بینی نیاز کود سرک نیتروژن را در برنج فراهم ‌آورد.